Slepende zaken

Frits Conijn

All Options en NYSE Euronext gaan tot het uiterste in hun juridische strijd. In eerste instantie werd het Amsterdamse derivatenhuis door de rechter in kort geding in het ongelijk gesteld, in de bodemprocedure moest de beursorganisatie het onderspit delven en nu probeert NYSE Euronext via een hoger beroep de magistraten op andere gedachten te brengen. Het resultaat is een slepende zaak met mogelijk grote gevolgen.

De bron van het conflict ligt in 2005. Toen voerde automatiseerder Getronics een omgekeerde aandelensplitsing door. Daarbij gaven zeven oude stukken recht op één nieuw aandeel van het inmiddels door KPN overgenomen bedrijf.

Deze actie had gevolgen voor de opties die op de onderneming in omloop waren. Na de omgekeerde splitsing werd een nieuwe serie gecreëerd die volgens de berekeningen 1,741 aandelen als onderliggende waarde zou moeten hebben. Dat leverde volgens de optiebeurs een onwerkbaar aantal op en dus vond een afronding plaats naar twee aandelen.

Door dit verschil kregen slimme beleggers een buitenkansje. Zij kochten op grote schaal puts in de nieuwe serie en boekten een rendement van 16,4%. Vooral bij het Amsterdamse Market Wizards kon de vlag uit.

Maar bij All Options was de stemming minder feestelijk. Deze partij had de derivaten ruimhartig verkocht en keek aan tegen een verlies van ongeveer euro 2,5 mln. Dat was het startsein voor de rechtszaken.

Verleden maand besliste de rechter dat NYSE Euronext tekort is geschoten in de voorlichting over de omgekeerde splitsing. Dus moet een deel van de door All Options geleden schade vergoed worden. Maar nu de beursorganisatie op haar beurt in hoger beroep is gegaan, hoeft zij voorlopig nog geen geld over te maken.

De rechtszaak tussen All Options en NYSE Euronext wordt met grote belangstelling gevolgd. Met name de handelaren van AFS Brokers hebben hun ogen op steeltjes.

Ook zij waren verwikkeld in een procedure met NYSE Euronext. Toen AFS een paar jaar terug futures inlegde, waren de brokers vergeten de juiste specificaties mee te geven, waardoor de orders foutief door de computer werden uitgevoerd. De verliezen liepen op tot euro 175.550. In deze zaak moest de beurs van de rechter de helft van de schade vergoeden.

Want NYSE Euronext heeft de plicht een eerlijke markt te garanderen. Orders die ver buiten de normale prijzen worden ingelegd, moeten worden tegengehouden. In beide zaken speelt de vraag hoever deze verplichting strekt en wie verantwoordelijk is voor missers. Gezien de vele miljoenen die daarmee zijn gemoeid, hoeft de rechter voorlopig nog niet voor zijn baan te vrezen.

Van der Moolen handelt gewoon door

Oud-handelaren beginnen massaal voor zichzelf; ten minste zeven nieuwe handelsfirma’s opgericht

Van onze redacteuren

Amsterdam

Uit het faillissement van effectenhandelshuis Van der Moolen zijn toch nog mooie dingen voortgekomen. In minder dan vier maanden tijd zijn zeven nieuwe effectenhuizen uit de grond gestampt. De teleurstelling over het faillissement heeft al snel plaatsgemaakt voor het enthousiasme dat hoort bij het ontluikende ondernemerschap.

Veel handelaren blijven exact hetzelfde doen als wat zij bij Van der Moolen deden. Er wordt gehandeld voor eigen rekening en risico in aandelen, opties en trackers op verschillende Europese beurzen. Alleen de brokers van Aespen voeren net als voorheen alleen orders voor derden uit.

Elke vergelijking met het voormalige effectenhandelshuis wijzen de handelaren echter van de hand. ‘Wij zij geen doorstart van Van der Moolen’, zegt directeur Rick Smit van Alphabay Capital, een van de zeven nieuwe handelsfirma’s. Alphabay nam kort na het faillissement vrijwel de hele handelsportefeuille van Van der Moolen over. Verder gingen dertien handelaren, een deel van de inboedel en enkele automatiseringscontracten mee. Bv’s en de bijbehorende lidmaatschappen van beurzen werden bewust achtergelaten, om het risico op schadeclaims van gedupeerde aandeelhouders uit te sluiten.

Ook Maarten Mosselman dong met zijn bedrijf Caerus naar de portefeuille van Van der Moolen. Hij greep mis omdat hij niet alle buitenlandse handelsposities wilde overnemen, aangezien hij de risico’s niet kon overzien. In plaats daarvan sleepte hij een contract als ‘primary market maker’ in de wacht, waarmee het bedrijf een razendsnelle verbinding met de optiebeurs bemachtigde. Met tien man gaat Caerus vanaf volgende week vanaf het Damrak handelen.

In personeelsomvang is Cologne Independent Traders (CIT) de grootste voortzetting van Van der Moolen-activiteiten. Er werken straks 25 man in Keulen, waarvan 17 handelaren. CIT gaat in beginsel op de Zwitserse en Duitse beurs daghandel bedrijven.

De nieuwe bedrijven leunen deels op eigen geld, maar vooral op extern vermogen. ‘Ik ben dadelijk gewoon weer een werknemer die voor een bedrijf met aandeelhouders handelt’, zegt Hans Heijkers van EXT, een van de bedrijven die voortkwamen uit Van der Moolen. Het bedrijf opereert opportunistisch: ‘Waar het meeste geld te halen valt, daar gaan we heen.’

Webb Traders heeft weliswaar ook kapitaal van buiten aangetrokken, maar handelt vooral met eigen geld. Directeur Marco van den Berg kan mede dankzij een gewonnen ontslagzaak bij Van der Moolen grotendeels op eigen benen staan. Samen met medeoprichter Thijs Booij en vijf handelaren start hij maandag met de arbitrage tussen aandelen en ETF’s.

In Londen is ten slotte een groep handelaren onder leiding van voormalig Van der Moolen-handelaar Simon Cosgrave op eigen houtje doorgegaan. Er gaan zelfs geruchten dat een tweede Britse spin-off in de maak is.

Marco van den Berg (links) en Thijs Booij in het kantoor van Webb Traders, waar zij maandag beginnen met beurshandel voor eigen rekening.

EXT De frustratie zit erg diep

De vraag hoe hij het afgelopen jaar heeft ervaren, beantwoordt oud-Van der Moolen-handelaar Hans Heijkers eerst met een lange stilte. Dan: ‘Keihard werken en dan met lege handen komen te staan zonder er schuldig aan te zijn, dat is uitermate frustrerend.’ Heijkers werkt nu nu voor Europe X Trading (EXT). EXT is grotendeels gefinancierd door Asia X Trading, het bedrijf van een al eerder opgestapte Van der Moolen-handelaar.

Direct na het faillissement krijgt Heijkers een telefoontje uit Hongkong. Of hij een Amsterdamse vestiging wil opzetten. Met vijf man, onder wie Eugene ten Brink van de Zwitserse tak, gaat EXT maandag van start. De handelaren blijven hetzelfde doen wat zij bij Van der Moolen deden: optie- en daghandel voor eigen rekening.

Over de schuldvraag van de ondergang van Van der Moolen is Heijkers resoluut. ‘Voor mij is het een uitgemaakte zaak. Namen wil ik niet noemen, maar het waren in ieder geval niet de handelaren.’ Heijkers juicht het toe dat beurswaakhond AFM en waarschijnlijk ook de Ondernemingskamer de toedracht van de ondergang van Van der Moolen gaan onderzoeken.

CIT Eindelijk helemaal vrij

Geen ongewenste bemoeienis meer vanuit het hoofdkantoor in Amsterdam. Door het faillissement van Van der Moolen zijn de handelaren in Duitsland en Zwitserland verlost van hun opdringerige moeder.

‘Onder Richard moest alles langs het hoofdkantoor in Amsterdam’, zegt Jeroen van der Eerden over zijn oude baas Richard den Drijver. ‘Tot de maandelijkse salarisbetalingen aan toe. Het vertraagde de boel alleen maar.’

Van der Eerden stuurde tot de ondergang de Duitse en Zwitserse tak aan voor de Amsterdamse effectenhandelaar. Nu geeft hij leiding aan Cologne Independent Traders (CIT), met 25 man personeel, van wie 17 handelaren, de grootste spin-off.

‘Ik vind het jammer voor Van der Moolen, maar ik ben blij dat we nu alles in eigen regie hebben’, aldus Van der Eerden vanuit Keulen. Daar begint CIT vanaf maandag vanuit het oude Van der Moolen-onderkomen te handelen op de Duitse en Zwitserse beurs. Alsof er niets veranderd is. Het grootste verschil? ‘Er is een extreme betrokkenheid van het personeel, die er niet was toen Van der Moolen nog bestond.’

Webb Traders Fantastische tijd na de val

Niet meer dat politieke en bureaucratische geleuter, maar gewoon aan het werk. Het leven na Van der Moolen bevalt Marco van den Berg goed. Samen met voormalig collega en riskmanager Thijs Booij startte hij in september zijn eigen handelsfirma: Webb Traders.

Al in augustus huurt het tweetal een kale ruimte op de Amsterdamse Overtoom. Ze kopen een bureau, lenen wat stoelen en met een paar telefoons gaan ze aan de slag.

De spreekwoordelijke zolderkamer wordt na verloop van tijd verruild voor een verdieping in het oude pand van optiehuis Optiver aan het Amsterdamse IJ. Dat levert niet alleen een mooi uitzicht op, maar ook snelle lijnen voor de beurshandel. Die lagen er namelijk nog.

‘Ik zag ertegenop opnieuw te beginnen, maar de eerste maanden zijn een supertijd geweest’, aldus Van den Berg. ‘Het ondernemerschap is leuk. Helaas bestond dat op het einde helemaal niet meer bij Van der Moolen.’

‘Het feit dat al deze nieuwe bedrijven ontstaan, bevestigt dat er veel kwaliteit zat bij de mensen, die ze onder de pet van Van der Moolen nooit op die manier konden etaleren. Dat is heel jammer.’

Caerus Het wordt spannend

Het gebeurt niet vaak dat een optiebedrijf vanuit het niets begint als ‘primary market maker’ (pmm), een belangrijke functie op de Amsterdamse optiebeurs. Caerus, een collectief van tien voormalige Van der Moolen-handelaren, lukte het dankzij de ondergang van de oud-werkgever.

‘Het is puur toeval dat wij het pmm-schap voor de AEX-opties van Van der Moolen kunnen overnemen’, zegt Maarten Mosselman. Een primary market maker heeft het voordeel dat hij snellere lijnen naar de beurs krijgt, maar daar staat tegenover dat hij continu prijzen moet stellen waarop andere beleggers kunnen handelen.

Mosselman en zeven andere handelaren stapten in juli op bij de beurshandelaar, na een conflict over het beleid. ‘We werden genegeerd en dachten: dan doen we het lekker zelf. Dat we een zinkend schip verlieten, wisten we toen nog niet. Tot onze verbazing was het bedrijf een maand later failliet.’

Door het faillissement kwam de plek van primary market maker vrij. De voorbereidingen zijn inmiddels afgerond. Mosselman: ‘We kijken uit naar het echte begin. Maar het wordt ook spannend. Het is geen kinderspel.’

Alphabay Terugkijken is zinloos

De schuldvraag van het faillissement beantwoorden, laat Rick Smit graag aan anderen over. ‘Al die roddel en achterklap, daar kan ik niet zo veel mee’, zegt de directeur van Alphabay Capital.

Smit: ‘Het is erg jammer wat er gebeurd is. We hadden allemaal veel zin in een nieuwe start in het nieuwe kantoor. Helaas zijn we ingehaald door de realiteit.’

Wanneer het Smit duidelijk wordt dat een faillissement onafwendbaar is, gaat hij met enkele collega’s praten over een carrière na Van der Moolen. Het idee ontstaat om zelfstandig verder te gaan. Als kort na het faillissement de omvangrijke handelsposities van Van der Moolen te koop komen te staan, doet de groep van Smit een bod. De handelaren kopen uiteindelijk ongeveer 2,5 miljoen optiecontracten. Zij bedingen een korting. Maar daar staat tegenover dat zij de boedel verlichten door een deel van de inrichting, automatiseringscontracten en handelaren over te nemen.

Alphabay kan door deze deal groot beginnen, in eerste instantie met dertien man. Inmiddels werken er vijftien mensen, van wie acht handelaren. Enkele sollicitatieprocedures lopen nog.

Inboedel onder de hamer

Maandag begint de veiling van de inboedel van Van der Moolen. De meeste goederen zijn fonkelnieuw. Een maand voor de ondergang verhuisde de effectenhandelaar naar een nieuw kantoorpand op Schiphol. Deze Lexus werd enkele weken voor de surseance aangeschaft. Het was toen al duidelijk dat het bedrijf krap bij kas zat. Er staan vijf auto’s van Van der Moolen te koop. Krachtige computers hadden van Van der Moolen weer een modern handelshuis moeten maken. De investering kwam te laat. Amper een maand na de installatie viel het doek. Beelden van Mercurius zijn geliefd bij beurshandelaren. De god van de handel staat voor geluk in zaken. De beelden zijn in veel effectenhuizen te vinden. Eind 2001 kreeg Van der Moolen een tweede beursnotering in New York, waarbij dit certificaat werd overhandigd. Van der Moolen was in de jaren negentig zeer succesvol in de VS.